We kunnen er haast niet meer om heen. MIDI-keyboards en controllers zijn razend populair. Niet alleen in de studio maar tegenwoordig ook op het podium. Mainstream commerciële muziek wordt digitaler en de grens tussen EDM (electronic dance music) en pop-muziek wordt steeds vager. Net daarom zie je steeds meer producers die hun draaitafels inwisselen voor een MIDI keyboard en controller. Enkele voorbeelden zijn Flume, Mura Masa, Madeon, Kygo en ook lokaal Netsky en Lost Frequencies. Maar ook in de pop-scene zie je steeds meer toetsenisten die hun zware stage keys inwisselen voor de lichtere MIDI-varianten.
MIDI for dummies
MIDI staat voor Musical Instrument Digital Interface. Het is een soort gestandaardiseerde computertaal, een protocol waarbij zowel muzikale hardware als software met elkaar kan communiceren. MIDI werd uitgevonden door een samenwerking van Roland, Dave Smith en Oberheim.
Met MIDI kan je keyboards, software en hardware bedienen. In de praktijk zie je het meest een MIDI keyboard controller of een alternatieve controller, zoals een Novation Launchpad, die via USB aangesloten is op een laptop. De meest courante misvatting is dat de MIDI controller muziek bevat maar dit is echter niet waar. Alle muziek en software zit in de laptop en de controller stuurt het aan. Net zoals er in een computertoetsenbord geen lettertjes zitten, zitten er in MIDI-keyboards geen instrumenten. De computer doet al het werk.
In de praktijk
MIDI-keyboards zijn noodzakelijk voor het producen van muziek via alle soorten muzieksoftware: Ableton Live, Fruity Loops, Pro Tools, Logic en Garageband. Alternatieve controllers worden vaak gebruikt voor het triggeren van samples, beatmaking, voor live-looping en alle soorten moderne muziekpraktijken.
Verschillende controllers hebben dus verschillende doeleinden. Er zijn MIDI-keyboards met enkel een klavier, denk aan de Roland A-49. Maar daarnaast zijn er ook complexere MIDI-keyboards met faders, draaiknoppen, pads en transport control (play, record, stop), zoals de Novation Impulse. Hoe meer toetsen, knopjes en functies, hoe duurder het MIDI-keyboard. Bovendien is ook de kwaliteit van de toetsen en de touché belangrijk. Wil je de beste toetsen, dan kan je best zoeken onder Roland of iets met FATAR toetsen zoals Native Instruments Kontrol S, Arturia Keylab en Studiologic.
Hardware en software
Een MIDI-controller bezitten is dus niet genoeg. Meeste mensen hebben een iPad of een ander Apple product in huis. Deze hebben meestal Garageband waar je gemakkelijk muziek met kan creëren. Met een MIDI controller kan je nog gemakkelijker en effectiever te werk gaan. In plaats van het touchscreen of muis en toetsenbord te gebruiken, kan je nu muziekinstrumenten inspelen via de controller. Eenvoudig en superleuk.
Software: van DAW tot VST
Heb je meer ambitie dan heb je een DAW nodig. DAW staat voor Digital Audio Workstation en is een computerprogramma waar je muziek met kan creëren en opnemen: producen. Er zijn verschillende DAW’s, de bekendste zijn Pro Tools, Apple Logic, Ableton Live, Cubase en Fruity Loops. Ze doen ongeveer allemaal hetzelfde maar werken op een verschillende manier. De meest populaire zijn Logic en Ableton Live, maar in de professionelere studio’s vind je heel vaak Pro Tools.
DAW’s bezitten over een aantal virtuele muziekinstrumenten of VST plugins, maar vaak zijn deze van mindere kwaliteit. Ze klinken iets te cliché, te plat en geven geen diepte aan je productie. Daarom is het altijd slim om te investeren in geluidsbibliotheken of aparte VST plugins. Er zijn ontelbaar veel mogelijkheden maar de de best klinkende instrumenten vind je bij Native Instruments, Arturia, Spectrasonics, Waves en Output Sounds. Software is duur, maar nog steeds goedkoper dan hardware.
Hardware en Sync
Hardware zoals desktop synths of klankmodules hebben vaak geen keyboard. MIDI-keyboards kunnen via USB, 5-pin DIN connector of CV-Gate worden aangesloten op deze hardware. Zo kan je tenminste geluid uit je peperdure Dave Smith Prophet 6 desktop synthesizer krijgen. Ook goedkopere desktop synths als de Roland Boutique reeks zijn niet bespeelbaar zonder MIDI-keyboard.
Maar MIDI wordt ook gebruikt om hardware en software met elkaar te synchroniseren. Zo kan je een drumcomputer in hetzelfde tempo laten lopen als je sequencer, je sampler of je synthesizer. Je kan een beat op een Roland TR-8 afspelen en een arpeggio-synth van een Korg Monologue perfect in hetzelfde tempo laten meelopen door ze gewoon met elkaar te verbinden met één simpele MIDI-kabel. Dit noemt men MIDI Sync.
Op het moderne podium
Tegenwoordig zie je heel wat laptops op een podium, niet alleen bij toetsenisten maar ook bij drummers. Verrassing: deze zijn vaak met elkaar gesynchroniseerd via MIDI Sync en draaien bijna allemaal Ableton Live (Mainstage is een beetje passé). Ableton Live is zoals eerder vermeld een DAW. Deze is relatief licht op je CPU maar ontzettend krachtig en heeft heel veel interessante live mogelijkheden. Vandaar zijn naam.
Bands die hedendaagse popmuziek brengen, maken vaak gebruik van technieken als sidechaining, arpeggio’s en het live triggeren van samples. MIDI en Ableton maakt het de muzikant gemakkelijker en zorgt voor nieuwe creatieve mogelijkheden op het podium.
Voor meer informatie over geavanceerde MIDI-technieken en live toepassingen kan je altijd terecht bij onze synth en studiospecialist in Van De Moer Instruments Borsbeek. Of je kan een mailtje sturen naar borsbeek@vandemoer.be.
5 controllers die wij aanbevelen
- Novation Launchkey
- Roland A-300
- Novation Launchpad MK2
- Arturia Keylab Essential
- Roland A-49
